L’analyse subjective et intersubjective du Paysage dans le discours poétique de René Char et Ahmad Chamlou

Type de document : Original Article

Auteurs

1 Doctorante Université de Téhéran

2 Professeur Université de Téhéran

Résumé

Les «poètes obscurs», selon l’expression de Mallarmé, utilisent le vers non pas comme moyen d’expression mais comme moyen de «suggérer». René Char et Ahmad Chamlou, deux poètes de nationalités et de cultures différentes, sont parties de ces poètes obscurs ou difficiles. Surréalistes au début de leur carrière de poète, ils ont réussi à créer une nouvelle conception de la poésie où le paysage se présente comme un motif à la fois subjectif et intersubjectif. Ils construisent et décrivent leurs paysages subjectifs d’après leurs souvenirs d’enfance ou les événements passés et portent une attention particulière à la temporalisation et à la spatialisation.  Pour les deux poètes, la «distance», comme une condition nécessaire à l’entretien du «désir», est comblé par un paysage qui se construit dans un va-et-vient entre le Moi du poète, le monde et les mots. 

Mots clés

Titre d’article [فارسی]

تحلیل دورنما و مناظر ذهنی در گفتمان شعری رنه شار و احمد شاملو

Auteurs [فارسی]

  • مهسا هاشمی 1
  • ژاله کهنمویی‌پور 2
1 دانشجوی دکترای دانشگاه تهران
2 استاد دانشگاه تهران
Résumé [فارسی]

مالارمه بر این باور است که برخی از شاعران را باید مبهم یا پیچیده نامید؛ شاعرانی که ابیات برایشان، بیش از آن‌که وسیله‌ای باشد برای ابراز احساسات، روشی است برای القای مفهوم. رنه شار و احمد شاملو را می‌توان از شمار این دست شاعران دانست. این دو که در آغاز به سورئالیسم گرایش داشتند، بعدها موفق به تولید جلوة جدیدی از شعر شدند که، در آن، چشم‌انداز، همچون مضمونی ذهنی و بیناذهنی در گفتمان شعری پدیدار گشت. شار و شاملو چشم‌اندازهای ذهنی خویش را بر پایة خاطرات کودکی و همچنین سایر رخدادهای گذشته ساخته و توصیف کرده و در این بین، به جایگاه زبان، زمان و فضاسازی توجه ویژه‌ای نشان داده‌اند. برای این دو، فاصله، شرط لازم برای حفظ اشتیاق است و این اندیشه نیز، به نوبة خود، به بروز نوعی ذهنیت منجر می‌شود. آن‌ها تلاش می‌کنند این فاصله را با چشم‌اندازی پر کنند که همواره بین من ِ شاعر، جهان و کلمات، در آمدوشد است. این در حالی است که، با وجود تمامی این شباهت‌ها از حیث سبک، هر کدام، چشم‌اندازها و مضامین ویژة فرهنگ و جامعة خود را بازنمایی می‌کند.

Mots clés [فارسی]

  • چشم‌انداز
  • ذهنی
  • شعر
  • شار
  • شاملو

Titre d’article [English]

Subjective and Intersubjective Analysis of Landscape in the Poetic Discourse of Rene Char and Ahmad Shamlou

Résumé [English]

There are poets whom according to the expression of Mallarme, are part of the "obscure poets" or "compicated authors”; Poets to whom the verse, has always been less a means of expressing themselves than a way of suggesting; and it takes its true meaning and significance only in the intellectual contact it creates. It is safe to say that René Char and Ahmad Shamlou, two poets of different nationalities and cultures, can be considered as this kind of poets. These two poets, beginning their approach to Surrealism, succeeded in producing a new demonstration of poetry in which “landscape” has been presented as a subjective and intersubjective motive in poetic discourse. They construct and describe their subjective landscapes according to their childhood memories or past events. They also pay attention to the status of language, temporalization and spatialization. For the two poets studied, "distance" appears as a necessary condition for the maintenance of "desire," which gives them a kind of subjectivism. They try to fill this distance with a landscape that is always in a back and forth between the poet's ego, the world and the words. Despite all resemblances in style, they introduce specific landscapes and themes which characterize their culture and their society.

Mots clés [English]

  • landscape
  • Subjective
  • poetry
  • Char
  • Shamlou

Références

CAWS, Mary Ann, 1992, Selected poems of René Char, edited by Mary Ann CAWS and Tina JOLAS, New directions publishing corporation.
Chamlou, Ahmad, 2013, Œuvres complètes, Négah, Téhéran.
Char, René, 1944, Fureur et Mystère, Gallimard, Paris.
Char, René, 1965, «Héraclite d’Ephèse», Recherche de la base et du sommet, Gallimard, Paris.
Char, René, 1965, Recherche de la base et du sommet, Gallimard, Paris.
Char, René, 1965, «Réponses interrogatives à une question de Martin Heidegger», Recherche de la base et du sommet.
Char, René, 1966, Retour amont, Gallimard, Paris.
Char, René, 1975, «Evadé d’archipel», Aromates chasseurs, Gallimard, Paris.
Char, René, 1983, Œuvres complètes, Pléiades, Paris.
Collot, Michel, 2005, Paysage et poésie, du romantisme à nos jours, José Corti, Paris.
Fontanille, Jaques,1989, Les espaces subjectifs, introduction à la sémiotique de l’observateur, Hachette Supérieur, Paris.
Heilmer Saunier, Corinne, 2007, Le paysage chez René Char, Octavio Paz et Georges Séféris: chemin de la présence au monde, Paris X.
Khazraï, Parviz, 1994, Version française Hymnes d’amour et d’espoir, Orphée La Différence, Paris.
Née, Patrick, 2000, «Amont, un mythe de compromis», article extrait de René Char, dix ans après, ouvrage sous la direction de Michel Collot, Paris, Montréal, L’Harmattan.
Persegol, Serge, 1996, «Recatégorisation discursives dans la poésie de René Char», Nouveaux actes sémiotiques, Pulim, Université de Limoges, n° 44-45.
Pournamdarian, Taghi, 2002, Voyage dans le brouillard, Négah, Téhéran.
Richard, Jean-Pierre, 1967, Paysage de Chateaubriand, Paris, Editions du Seuil.
Salâjéghé, Parvin, 2005, La critique de la poésie contemporaine: Ahmad Shamlou, Morvarid, Téhéran.
Wagner et Pinchon, 2000, Grammaire du français, Hachette, Paris.

Fichiers

  • Date de recevoir: 06 June 2016
  • Date d’acceptation: 16 March 2017
  • Date de première publication: 01 September 2017

Partager

Exporter la citation

Statistiques