Type de document : research article

Auteurs

• Masoumeh AHMADI ¹
• Seddigheh Sherkat moghaddam ²
• Maryam Akramifard ³

¹ professeur assistant université Allameh Tabataba'i

² Professeur assistant a l'universite Allameh Tabataba'i

³ Master en traductologie-Universite Allameh Tabataba'i

Résumé

Manṭiq-uṭ-Ṭayr de ‘Attâr, d’une structure littéraire sublime, riche en paraboles, métaphores, et allégories, dépeint avec pertinence l’état d'âme de celui qui est à la quête de la Transcendance. La profondeur du sens, l’étendue des significations, et le symbolisme des images rendent cette œuvre difficile à la traduction. Leili Anvar a pourtant donné de cette œuvre une traduction française rythmée dont l’efficacité significative des équivalents choisis est à discuter : ces équivalents réfèrent parfois aux symboles qui sont par nature polysémiques, et selon Ricœur, leur transmission implique l’herméneutique et la compréhension de soi et de son état d’être au monde. Suivant Ricœur, la traduction des symboles, surtout du domaine mystique, en raison de l’absence d’équivalent adéquat pour eux, aboutit obligatoirement à une sorte de traduction qui est plutôt décalque en décalage de l’original. Nous verrons que l’emprunt à une réflexion herméneutique ricœurienne s’avère nécessaire pour transmettre la polysémie des termes mystiques et rendre adéquats les équivalents choisis par Anvar.

Mots clés

• Ricœur
• Manṭiq-uṭ-Ṭayr
• Anvar
• mystique
• symboles
• emprunt

Sujets principaux

• Traductologie

Titre d’article [Persian]

مطالعه هرمنوتیک ریکوری برخی واژه‌های عرفانی منطق الطیر، در ترجمه فرانسوی لیلی انور

Auteurs [Persian]

• معصومه احمدی ¹
• صدیقه شرکت مقدم ²
• مریم اکرمی فرد ³

¹ گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی،

² استادیار مترجمی فرانسه دانشگاه علامه طباطبائی

³ کارشناسی ارشد ترجمه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

Résumé [Persian]

منطق الطیر عطار با ساختار ادبی ـ عرفانی سرشار از استعاره و تمثیل و نماد، وضعیت روحی سالک راه حق را به تصویر می‌کشد. عمق معنا و نمادین بودن تصاویر در این اثر، ترجمه‌ آن را دشوار می‌کند. با این حال، لیلی انور ترجمه‌ای منظوم به فرانسه از این اثر ارائه داده است، که در این مقاله به نوع انتخاب معادل‌های کلماتی خاص و نمادین در ترجمه وی می‌پردازیم. زیرا این معادل ها از آنجا که به نمادهایی عرفانی اشاره می‌کنند، ذاتاً چندمعنایی‌اند و به گفته‌ ریکور، انتقال آنها نگاه هرمنوتیک را می‌طلبد.
روش هرمنوتیکی ریکور، علاوه بر تفسیر، در جستجوی درکی فلسفی از «خود» و «وجود» در جهان است. این تحقیق نشان می‌دهد که با وجود ماهیت ترجمه‌ناپذیری نمادها و فقدان معادل درخور برای آن‌ها، با «وام‌گیری» و استفاده از روش هرمنوتیکی ریکور، به نوعی ترجمه از نمادها می‌توان دست یافت.

Mots clés [Persian]

• ریکور
• منطق الطیر
• انور
• عرفان
• نماد
• وام‌گیری

Titre d’article [English]

Ricœurian hermeneutic examination of some mystical terms of Mantiq at-Tayr in Leili Anvar’s French translation

Résumé [English]

Manṭiq-uṭ-Ṭayr, of ‘Attâr, with a sublime literary structure, rich in metaphors and allegories, presents with relevance the state of mind of one who is in search of Transcendence. The depth of meaning, and the symbolism of the images make this work difficult to translate. Leili Anvar, however, made a French translation, which is quite rhythmic, of this work, whose choice of equivalents is to be discussed, because these equivalents sometimes refer to symbols which are by nature polysemous, and according to Ricœur, their transmission implies the hermeneutics.
The ricœurian hermeneutical way, in addition to interpretation, searches for a philosophical enterprise for understanding of oneself and of one's state of being in the world. This research shows that the untranslatable nature of symbols, and the lack of an adequate equivalent, results necessarily in a kind of translation that is rather out of sync with the original. These advocates borrowing and resorting to new hermeneutical readings, especially that of Ricœur.

Mots clés [English]

• Ricœur
• Manṭiq-uṭ-Ṭayr
• Anvar
• mystic
• “symbols”
• Borrowing