Type de document : Original Article

Auteurs

• Ghazaleh Haji Hassan Arezi ¹
• Farzaneh Karimian ²

¹ professeur invitée des départements de français des universités Shahid Beheshti et Allameh Tabatabaie

² Maître de conférences,Université Shahid Beheshti

Résumé

Charhouz le voyant, écrit par l’auteur-peintre R.-J. Clot, ouvrage assez inconnu du monde des lettres, est l'un des rares romans non-iraniens qui aient dépeint la ville de Téhéran. Outre le cadre spatial original de ce roman, ce qui le rendrait encore digne d'intérêt critique, est le rôle indéniable du tapis, que ce soit au niveau narratif qu'à celui du contenu; au point que cet objet constitue le leitmotiv spatial de Charhouz le voyant. 
Dans ce travail de recherche, nous avons essayé de trouver les fonctions principales du tapis et les possibilités sémantiques qui résultent de chacune d’elles. Pour ce faire, nous nous sommes servies de la géocritique de Bertrand Westphal comme méthode de recherche. Dans un premier temps, nous nous sommes penchées sur les caractéristiques représentationnelles du tapis (visuelles pour la plupart), c'est ce que nous avons étudié sous la rubrique d'ekphrasis. Dans une deuxième étape, nous nous sommes intéressées plus précisément au tapis en tant qu'émetteur d'espaces fictionnels et avons mesuré le degré de conformité de chacun avec le référent géographique et en dernier lieu, nous avons essayé de retracer la forme du monde de fiction que le tapis est chargé de donner à toute cette œuvre. 

Mots clés

• Géocritique de Bertrand Westphal
• tapis
• ekphrasis
• air chromatique
• référent
• représentation
• la forme du monde romanesque

Sujets principaux

• Littérature

Titre d’article [Persian]

نقدی جغرافیایی بر هزارتوی فرش در شهروز غیب گو

Auteurs [Persian]

• غزاله حاجی حسن عارضی ¹
• فرزانه کریمیان ²

¹ مدرس مدعو گروه فرانسه دانشگاه شهید بهشتی و علامه طباطبایی

² دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

Résumé [Persian]

شهروز غیب گو اثر کمتر شناخته شدۀ رنه ژان کلو نویسنده و نقاش است که به نظر می رسد تا حد بسیاری از نگاه نقد ادبی مغفول مانده است. در این اثر که از معدود رمان های غیرایرانی است که شهر تهران را پس زمینۀ وقوع رویدادهای خویش کرده است عنصر فرش جایگاه ویژه ای دارد. این امر چه در بافت روایی داستان و چه در محتوای آن به روشنی به چشم می خورد. تا آن جا که می توان فرش را پای ثابت تمام فضای بازنمایی شده در این اثر دانست.
تلاش ما در پژوهش حاضر بر این بوده است که با استفاده از نقد جغرافیایی برتران وستفال و از رهگذر مطالعۀ نقش فرش در این اثر، به امکانات معنایی که حضور این عنصر در اثر به ارمغان آورده است، دست یابیم. بدین منظور ابتدا وجه خارجی بازنمایی فرش را در این رمان بررسی کرده ایم و در ادامه به مطالعۀ حضور فرش در رمان و نقش آن در بازنمایی دیگر فضاهای تخیلی پرداخته ایم. در نهایت کوشیده ایم به شکلی که فرش به جهان بازنمایی شده در این اثر می دهد، دست یابیم.

Mots clés [Persian]

• نقدجغرافیایی برتران وستفال
• فرش
• اکفرازیس
• حالت رنگینه ای
• میان فضا
• فضای ارجاعی
• بازنمایی
• درآمیختگی چندمکانی
• سیاحت لامکانی
• شکل جهان داستانی